Předmět Morfologie polštiny I (PJA201)

Na serveru studentino.cz naleznete nejrůznější studijní materiály: zápisky z přednášek nebo cvičení, vzorové testy, seminární práce, domácí úkoly a další z předmětu PJA201 - Morfologie polštiny I, Filozofická fakulta, Masarykova univerzita (MU).

Materiál	Typ	Datum	Počet stažení

Cíl

Dvousemestrový kurs zaměřený na problematiku morfologie a morfonologie současné polštiny. Výklad je zaměřen na tato témata: předmět morfologie a morfonologie, morfologické opozice a kategorie, flexe (paradigmatika), teorie alternace. Část I.: deklinace substantiv, adjektiv, zájmen a číslovek (typy flexe, distribuce koncovek, probíhající vokalické a konsonantické alternace). Část II.: konjugace sloves (konjugační typy polských sloves, probíhající vokalické a konsonantické alternace). Teoretická část je doplněna řadou praktických gramatických cvičení. Na konci výuky by měl student ovládat morfologickou terminologii, rozumět teoretickým základům morfologie a umět je prakticky použít.

Osnova

Morfologia współczesnego języka polskiego - zestaw tematówA. Zagadnienia ogólne1. Przedmiot i granice morfologii2. Wyraz jako jednostka językowa, wieloznaczność terminua. wyraz jako jednostka słownikowa (leksem)b. wyraz jako jednostka tekstu (wyraz tekstowy)c. wyraz gramatyczny (wyraz gram. analityczny i syntetyczny; gramatem)d. synonimia wyrazów gramatycznyche. homonimia wyrazów gramatycznych3. Leksema. definicja leksemub. klasa funkcjonalna wyrazów gramatycznychc. opozycja morfologiczna, kategoria morfologicznad. znaczenia leksykalne a znaczenie gramatycznee. klasyfikacja leksemów (części mowy)f. klasyfikacja: kryterium semantyczne (T. Milewski)g. klasyfikacja: kryterium morfologiczne (Z. Saloni)h. klasyfikacja: kryterium syntaktyczne (R. Laskowski)i. problemy związane z klasyfikacją na części mowy4. Morfema. morf, morfem, allomorf (ogólna charakterystyka)b. typologia morfemówc. typologia: strukturalne typy morfemów (morfem ciągły, nieciągły, zerowy)d. typologia: klasyfikacja dystrybucyjna (morfem swobodny, związany, rdzenny, afiksalny)e. typologia: klasyfikacja funkcjonalna (morfem o funkcji nominatywneji wewnątrztekstowej, morfem fleksyjny, końcówka fleksyjna, morfemsłowotwórczy)5. Fleksja a derywacja słowotwórcza: wypadki granicznea. czasowniki (imiesłowy, rzeczowniki odsłowne, aspekt)b. przymiotniki, przysłówki, predykatywy (stopniowanie, tworzenie przysłówków odprzymiotnikowych i predykatywów, formy typu rad, gotów)B. Fleksja1. Przedmiot i zakres fleksji2. Podstawowe pojęcia fleksji (deklinacja, koniugacja, końcówka fleksyjna, forma fleksyjna, temat fleksyjny, synkretyzm form fleksyjnych, supletywizm)3. Kategorie morfologicznea. fleksyjne i klasyfikująceb. syntaktycznie zależne i niezależnec. kategorie imienne: rodzajd. kategorie imienne: liczbae. kategorie imienne: przypadekf. kategorie czasownikowe: czasg. kategorie czasownikowe: osobah. kategorie czasownikowe: aspekt i opozycje znaczeniowe między formami czasowników (rodzaj czynności)i. kategorie czasownikowe: trybj. kategorie czasownikowe: strona i diatezak. kategorie czasownikowe: syntaktycznie zależne kat. (liczba, rodzaj)C. Paradygmatyka1. rzeczownikia. ogólna charakterystyka danej części mowyb. deklinacja męska (charakterystyka klas, podklas, grup i paradygmatów)c. deklinacja żeńska (charakterystyka klas, podklas, grup i paradygmatów)d. deklinacja nijaka (charakterystyka klas, podklas, grup i paradygmatów)e. rzeczowniki o fleksji zmodyfikowanejf. rzeczowniki nieodmienneg. rzeczowniki singulare i plurale tantum2. przymiotnikia. ogólna charakterystyka danej części mowyb. synkretyzmy w odmianie przymiotnikówc. deklinacja przym.: typ zak. na -i/-y (char. podtypów i paradygmatów)d. deklinacja przym.: typ zak. bezkońcówkowo (char. podtypów i paradygmatów)3. zaimkia. ogólna charakterystyka danej części mowyb. zaimki osobowec. zaimek zwrotnyd. zaimki pytajnee. zaimki nieokreślonef. zaimki przecząceg. kategorie morfologiczne zaimkówh. fleksja zaimków bezrodzajowychi. fleksja zaimków rodzajowych (o klasyfikacyjnej kat. rodzaju)4. liczebnikia. ogólna charakterystyka danej części mowyb. właściwości morfologiczne i składniowec. odmiana liczebników: jedend. odmiana liczebników: dwa, oba, obydwae. odmiana liczebników: trzy, czteryf. odmiana liczebników: pięć i wyżejg. liczebniki zbiorowe (charakterystyka, zakres użycia, fleksja)5. czasownikia. ogólna charakterystyka danej części mowyb. formy syntetyczne i analitycznec. morfologiczna klasyfikacja czasowników (klasy morfologiczne, koniugacje)d. formy fleksyjne czasowników: określone, osobowe (czas teraźniejszy, nieprzeszły, przeszły, przyszły, tryb przypuszczający i rozkazujący)e. formy fleksyjne czasowników: określone, nieosobowef. formy fleksyjne czasowników: nieokreślone (bezokolicznik, imiesłowy)g. zakres użycia i tworzenie form imiesłowu przymiotnikowego czynnegoh. zakres użycia i tworzenie form imiesłowu przymiotnikowego biernegoi. zakres użycia i tworzenie form imiesłowu przysłówkowego współczesnegoj. zakres użycia i tworzenie form imiesłowu przysłówkowego uprzedniego6. Morfonologia: alternacje samogłoskowe i spółgłoskowe (w ramach fleksji)D. Ćwiczenia morfologiczne

Literatura

BAŃKO, Mirosław. Wykłady z polskiej fleksji. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. 240 s. ISBN 83-01-13796-7. infoTOKARSKI, Jan. Fleksja polska. Wyd. 3. z uzup. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. 271 s. ISBN 83-01-13493-3. infoWspółczesny język polski. Edited by Jerzy Bartmiński. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2001. 695 s. ISBN 83-227-1699-0. infoGramatyka współczesnego języka polskiego : składnia, morfologia, fonologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984. infoMorfologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984. ISBN 83-01-03601-1-2. info

Požadavky

PJA109 Fonetika a fonologie polštiny

Garant

Mgr. Roman Madecki, Ph.D.

Vyučující

Mgr. Roman Madecki, Ph.D.Mgr. Roman Madecki, Ph.D.