Předmět Historická mluvnice a dialektologie (PJB401)

Na serveru studentino.cz naleznete nejrůznější studijní materiály: zápisky z přednášek nebo cvičení, vzorové testy, seminární práce, domácí úkoly a další z předmětu PJB401 - Historická mluvnice a dialektologie, Filozofická fakulta, Masarykova univerzita (MU).

Materiál	Typ	Datum	Počet stažení

Cíl

Zarys rozwoju historycznego języka polskiego od rozpadu prasłowiańskiej jedności językowej aż dotzw. doby nowopolskiej. Wykład poświęcony jest problematyce rozwoju historycznego głosowni,systemu morfologicznego, składniowego oraz procesom rozwojowym w obrębie słownictwa. I część -najważniejsze zabytki języka polskiego, rozwój pisowni i jej reformatorzy II część - rozwój głosowni IIIczęść - rozwój systemu morfologicznego i składniowego, rozwój zasobu leksykalnego IV część -dialektologia (zob. Historická mluvnice a dialektologie II) Seminaria: analiza tekstów staropolskichNa końcu zajęć student powinien rozumieć i interpretować główne zmiany językowe w historii polszczyzny, powinien wykazać się zdolnością wykorzystania wiedzy teoretycznej w praktyce, tzn. w analizie tekstów staropolskich i gwarowych.

Osnova

I. Powstanie języka polskiego1. Język polski wśród innych języków słowiańskich (okreś jednościprasłowiańskiej), główne cechy grupy zachodniosłowiańskiej i grupy lechickiej, główne innowacjejęzyka polskiego2. Periodyzacja historii języka polskiego, charakterystyka poszczególnych okresów3. Najważniejsze zabytki staropolskie4. Rozwój pisowni polskiej, główni reformatorzy i podstawy ich reformII. Głosownia historyczna (najważniejsze zmiany doby przedpiśmiennej, staropolskiej iśredniopolskiej)a) rozwój systemu samogłoskowego:1. Ogólna charakterystyka systemusamogłoskowego j. prasłowiańskiego i staropolskiego2. Zmiana grupy 'ew na 'ow3. Przegłos(dyspalatalizacja przednich samogł.), nieregularny przegłos i odstępstwa od przegłosu4. Przestawka(metateza) w grupach tort, tolt, tert, telt, or, ol5. Wokalizacja sonantów6. Zanik i wokalizacja jerów7. Rozwój iloczasu (długie samogłoski pod nową intonacją rosnącą, wzdłużenie zastępcze, kontrakcja; zmiana jakościowa samogł. długich, samogł. pochylone)8. Rozwój nosówek9. Rozwój samogłosek i,y10. Dostawka (proteza)b) rozwój systemu spółgłoskowego11. Ogólna charakterystyka systemu spółgłoskowego j. prasłowiańskiego i staropolskiego12. Rozwój spółgłosek twardych i miękkich13. Asybilacja 't, 'd14. Rozwój 'r15. Powstanie nowych spółgł. - h, f; nowa artykulacja w16. Rozwój miękkich c', dz', č', dž', š', ž'17. Rozwój mazurzenia18. Utrata miękkości wargowych w wygłosie19. Rozwój twardych tylnojęzykowych w połączeniach ke, ki, ge, gi20. Rozwój l, ł21. Uproszczenia w grupach spółgłoskowych22. Rozwój grup śř, źř23. Zanik środkowej spółgłoski, wtrącenie spółgłoskiIII. Fleksja historyczna (najważniejsze zmiany doby przedpiśmiennej, staropolskiej i średniopolskiej)1. Ogólna charakterystyka fleksji staropolskiej2. Deklinacja rzeczowników3. Deklinacja przymiotników4. Deklinacja zaimków5. Deklinacja liczebników6. KoniugacjaIV. Rozwój struktur składniowych - zarysV. Rozwój słownictwa - zarysVI. Dialektologia1. Gwary polskie2. Wymowa międzywyrazowa3. Wymowa nosówek4. Iloczas i samogłoski pochylone5. Dyftongizacja6. Rozwój spółgłosek szumiących, ciszących i syczących7. Rozwój spółgłosek wargowych8. Rozwój spółgłosek ř, r, l, k', g', ch w wygłosie; rozwój grup spółgłoskowych9. Fleksja gwarowa10. Charakterystyka zespołów gwarowych:a) gwary wielkopolskieb) gwary małopolskiec) gwary mazowskied) gwary śląskiee) gwary kaszubskie11.Polski język literacki wobec gwarVII. Analiza tekstów staropolskich i gwarowych

Literatura

KLEMENSIEWICZ, Zenon. Historia języka polskiego [1-4720]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974. infoROSPOND, Stanisław. Gramatyka historyczna języka polskiego [Rospond, 1971]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971. infoKuraszkiewicz, Władysław. Gramatyka historyczna języka polskiego. Podstawowe widomości z wyborem tekstóe staropolskich do ćwiczeń. Warszawa 1972.Walczak, Bogdan. Zarys dziejów języka polskiego. Wrocław 1999.URBAŃCZYK, Stanisław. Prace z dziejów języka polskiego. Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1979. ISBN 83-04-00145-4. infoVRTEL-WIERCZYŃSKI, Stefan. Wybór tekstów staropolskich : czasy najdawniejsze do roku 1543. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963. infoURBAŃCZYK, Stanisław. Zarys dialektologii polskiej. Wyd. 3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1968. infoDEJNA, Karol. Dialekty polskie. Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1973. info

Garant

Mgr. Roman Madecki, Ph.D.

Vyučující

Mgr. Roman Madecki, Ph.D.Mgr. Roman Madecki, Ph.D.